Petrol ürünleri, aromatik ve satüre olmayan hidrokarbonların karışımıdır. Gaz yağı, mobilya cilası, turpentin, petrol ürünlerinden yapılan insektisitler, benzin, vb petrol
ürünleri ile zehirlenmenin örnekleridir.
Aromatik hidrokarbonlar ( benzen , toluen , ksilen ) MSS ve solunum sistemini etkiler. Karaciğer, böbrek, miyokard ve kemik iliği de zarar görebilir. Organ toksisitesi
barsaktan emilim sonucudur. Alifatik hidrokarbonlar (gazyağı, benzin, turpentin, kerosen, nafta ) solunum sisteminde hasar yapar. Akciğer bulguları içilme veya kusma sırasında
olan aspirasyona bağlıdır. Ülkemizde en sık gazyağı içilmesine bağlı olan zehirlenme görülmektedir. (araç tutmaları için benzin, parazitler için gazyağı içilmesi gibi)
Bu maddelerin birkaç damlasının akciğerlere aspire edilmesi ile ağır ve fatal pnömoni oluşabilir. Başlıca aspirasyon belirtileri öksürük, dispne, siyanoz, rallerdir. Ağır vakalarda
masif pulmoner ödem, akciğer kanaması, sekonder enfeksiyon, bazen pnömotoraks ve plörezi gelişebilir.
Bu maddelerin içilmesi ağız, esofagus, mide mukozasında irritasyona yol açar. Kusma, kanlı ishal, midede yanma hissi başlıca irritasyon belirtileridir.
Solunum semptomları olsun veya olmasın ilk 48 saatte ateş ve lökositoz görülür.
Genellikle akciğer komplikasyonu olan ve büyük miktarlar ile (30 ml ve daha fazla) olan zehirlenmelerde MSS bulguları ortaya çıkar. Huzursuzluk, konfüzyon, uyku hali, nadir olarak
konvülziyon olabilir. Koma ve solunum durması ile hasta kaybedilir.
Kardiomegali, kalp yetersizliği, hepatosplenomegali, proteinüri de ağır zehirlenme belirtisidir.
TEDAVİ :
Gastrik lavaj tehlikelidir,aspirasyona yolaçabilir.
Hafif vakalarda kusturma ve mide lavajı yapılmaz. Ancak aromatik hidrokarbonlar 1 ml/kg'dan, alifatik hidrokarbonlar 5 ml/kg'dan fazla miktarlarda alınmışsa veya hidrokarbon
çok toksik başka maddeleri de (metallar, pestisidler ) içeriyorsa hasta emetiklerle kusturulmaya çalışılır. Şuur kapalı ise veya hasta kusturulamıyorsa endotrakeal intübasyon
yapılarak mide lavajı uygulanmalıdır.
Aktive karbon, zeytin yağı gibi genel antidotlar kusmaya yol açacağı için kullanılmamalıdır.
Akciğer belirtileri olanlarda O2, buhar tedavisi ve gerekirse bronkodilatatörler, süperenfeksiyon varsa antibiyotik verilir.
Kortikosteroidler kullanılmaz.
Akciğer infiltrasyonunun iyileşmesi 1-4 hafta sürer. Pnömatoseller gelişebilir.
MSS belirtilerinin tedavisi semptomatiktir. Oksijen, hidrasyon ve gerekirse sedasyon uygulanır.
Sempatomimetikler ( epinefrin) kontrendikedir.